Zelf jam maken van appels
Zelf appeljam maken is iets dat je met een beetje geduld en liefde voor fruit al snel onder de knie krijgt. Het is niet alleen een heerlijke bezigheid, maar ook een manier om voedselverspilling tegen te gaan. Want wie zegt dat je alleen perfect ronde glimmende appels mag gebruiken voor jam met appels maken? Juist de appels met een vlekje, een butje of een rare vorm zijn uitermate geschikt. Zodra ze zacht koken en samen met een beetje suiker veranderen in een dikke zoete massa, maakt het uiterlijk van de appel niets meer uit. Dat is het mooie aan zelf jam maken van appels, je gebruikt wat je in huis hebt en maakt er iets bijzonders van.
Wilhelmus Hengstmengel laat je graag zien hoe eenvoudig het kan zijn om thuis jam te maken van appels. Hij gebruikt hiervoor vaak appels uit eigen tuin, of krijgt ze van buren die zelf een boom hebben en niet alles op krijgen. Wat overrijpe stuks of appeltjes met een zachte plek gaan bij hem niet richting composthoop, maar in de pan. Ook als je geen eigen appelboom hebt, kun je gewoon aan de slag. In het najaar zijn er volop goedkope appels te vinden bij boerderijen of op de markt. Kies bij voorkeur geen melige soorten, want die verliezen snel hun structuur. Soorten met een iets zuurdere toon zijn beter geschikt voor jam met appels maken omdat ze zorgen voor een frissere smaakbalans.
Wat deze manier van conserveren zo waardevol maakt, is dat je zelf beslist wat je toevoegt. Geen kunstmatige kleurstoffen of overbodige toevoegingen, enkel fruit en suiker. En als je een keer wat avontuurlijker wilt zijn, kun je de appels ook combineren met andere vruchten zoals aardbeien of rabarber. Zo krijg je telkens een net iets andere smaak, afhankelijk van het seizoen en de ingrediënten die je in huis hebt. Jam met appels maken hoeft dus nooit saai te zijn. Het is juist een creatieve en smakelijke bezigheid waar je weken later nog plezier van hebt als je een potje opent.
Welke appels zijn geschikt?
Bij jam maken denken veel mensen meteen aan aardbeien of pruimen, maar appels zijn minstens zo geschikt. Alleen vraagt het iets meer aandacht voor de soort die je gebruikt. Melige appels, zoals Red Delicious of Golden Delicious, zijn minder geschikt omdat ze te veel vocht verliezen en nauwelijks smaak toevoegen. Beter zijn appelrassen zoals Elstar, Goudrenet of Santana. Deze soorten zijn van zichzelf iets zuurder, waardoor ze zich beter laten combineren met suiker en andere vruchten. Wil je een echt stevige jam, gebruik dan een deel van je appels met schil, daar zit namelijk veel pectine in, en dat helpt bij het binden.
Ook de rijpheid van de appel speelt een rol. Te harde, onrijpe appels geven weinig smaak, terwijl te rijpe appels sneller uit elkaar vallen. Een mengsel van net rijpe en iets zachtere appels werkt vaak het beste. En heb je toevallig een mix van appelsoorten liggen, dan kun je daar gerust mee aan de slag. Die combinatie zorgt juist voor meer diepte in de smaak. Zo wordt jam met appels maken een heel persoonlijk proces waarbij geen twee potjes precies hetzelfde smaken.
Combineren met ander fruit
Een van de fijnste dingen aan jam met appels maken is dat je het zo makkelijk kunt combineren met andere ingrediënten. Aardbeien en appels gaan verrassend goed samen. De zoete sappigheid van aardbei krijgt extra pit door het frisse zuur van de appel. Of denk eens aan rabarber, met zijn kenmerkende zurige toets. Door rabarber te mengen met appel ontstaat er een fijne balans tussen zuur en zoet. Je kunt er zelfs kruiden zoals kaneel of gember aan toevoegen om het geheel nog wat extra karakter te geven.
Wie eenmaal begint te experimenteren met appeljam, merkt al snel hoeveel er mogelijk is. In de zomer maak je een frisse jam met appels en frambozen, in de herfst kies je voor appel met een vleugje kaneel of kruidnagel. In de winter is het weer heerlijk om appel te combineren met sinaasappelrasp en een scheutje citroen. Elk seizoen biedt andere smaken en mogelijkheden, maar de appel vormt bijna altijd een betrouwbare basis. Zo wordt jam met appels maken een traditie die je elk jaar opnieuw kunt oppakken.
Bewaren en gebruiken
Een van de redenen waarom zoveel mensen enthousiast worden van zelf jam maken van appels, is de houdbaarheid. In goed gesteriliseerde potten blijft de jam gemakkelijk enkele maanden goed, mits koel en donker bewaard. Je hoeft dus niet alles in één keer op te eten. En op een koude ochtend is er niets zo prettig als een boterham met zelfgemaakte appeljam, zeker als je weet dat je die met eigen handen hebt gemaakt.
Je kunt de jam ook gebruiken in andere gerechten. Meng een lepel appeljam door je yoghurt, gebruik het als vulling voor gebak of voeg het toe aan een saus voor varkensvlees. De mogelijkheden zijn eindeloos. En wie eenmaal een kast vol zelfgemaakte jam heeft, merkt hoe waardevol dat voorraadje is. Je hebt altijd iets lekkers bij de hand, iets dat je zelf hebt gecreëerd. Jam met appels maken is daarmee niet alleen een keukenklusje, maar ook een vorm van zelfvoorziening en creativiteit.
Slotgedachten
Zelf jam maken van appels is een bezigheid die rust en voldoening brengt. Je werkt met je handen, ruikt de geur van pruttelende appels in de pan en weet dat je iets bewaart voor later. Of je nu gebruikmaakt van een overschot uit de tuin, appels op de markt koopt of fruit redt van de composthoop, het proces blijft waardevol. Je leert anders kijken naar voedsel en ontdekt hoe je iets simpels kunt omtoveren tot een blijvende smaakherinnering. En uiteindelijk is dat misschien wel het mooiste aan jam met appels maken: dat je van iets eenvoudigs iets bijzonders maakt, potje na potje.
Zelf appeljam maken is iets dat je met een beetje geduld en liefde voor fruit al snel onder de knie krijgt. Het is niet alleen een heerlijke bezigheid, maar ook een manier om voedselverspilling tegen te gaan. Want wie zegt dat je alleen perfect ronde glimmende appels mag gebruiken voor jam met appels maken? Juist…